Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2011

Πολεμώ μόνο ιδέες

π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος
Η αγάπη του προς το Θεό έχει τη συνέχειά της και τη συνέπειά της. Αγαπά τους αδελφούς του, τους πονεμένους, τους κατατρεγμένους, τους φτωχούς. Βλέπει σε αυτούς τον Χριστό εν ετέρα μορφή.
Αγαπά και κείνους που τον πίκραναν, και κείνους που τον πολέμησαν. Δεν είχε προσωπικούς εχθρούς, γιατί δεν είχε προσωπικές φιλοδοξίες.
Πολέμησε άσχημες ιδέες και παραβάσεις των Ι.Κανόνων, γι' αυτό πολλοί τον θεωρούσαν εχθρό τους. Στις μεγάλες εκκλησιαστικές διαμάχες της εποχής μας συμμετείχε υπερασπιζόμενος αταλάντευτα τις αρχές του, τις διαχρονικές αρχές της Εκκλησίας. Συχνά έκοπτε τον εαυτό του, ακόμη και από αγαπητά και προσφιλή πρόσωπα, χωρίς ωστόσο να πάψη να τα αγαπά και να τους στέλνη συνεχώς τα έμπρακτα μηνύματα της αγάπης του.
Πίστευε ότι, "Φίλος μεν Πλάτων φιλτάτη δ' αλήθεια".
Εκείνοι βεβαίως, επειδή έθιγε τις άνομες φιλοδοξίες τους, τον θεωρούσαν και τον πολεμούσαν σαν μεγάλο εχθρό τους. Δεν είχε προσωπικούς εχθρούς, αλλά πολλοί προσεπάθησαν να τον πλήξουν σαν εχθρό τους.
- Η καλύτερη εκδίκησίς μου, έλεγε, είναι η αγάπη μου. Με αυτή συνεχώς θα τους κυνηγώ. Θα τους πολεμώ, μέχρις ότου να νιώσουν την αντίστασί τους να καταβάλλεται και να παραδίδωνται, όχι σε μένα αλλά στην εν Χριστώ αγάπη.
Αρχιμ. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, Ο Ποιήσας και Διδάξας
Αρχιμ. Ιεροθέου Αργύρη, Εκδόσεις ΥΠΑΚΟΗ

Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Σταυρός, η λαμπρότερη εκδήλωση αγάπης



Τον Σταυρό του Κυρίου προβάλλει κάθε χρόνο η αγία μας Εκκλησία την 14 Σεπτεμβρίου, σε προσκύνηση και λατρεία. Είναι το σύμβολο της υπερτάτης θυσίας του Κυρίου.
Ο απ. Παύλος μπορούσε με πειστικά και ακαταμάχητα επιχειρήματα να παρουσιάσει την πνευματική δύναμη και την ηθική αξία του Ευαγγελίου του Χριστού. Μπορούσε επίσης να καταπλήξει τους ακροατές του με το να παρουσιάσει το ανυπέρβλητο μεγαλείο της θείας δυνάμεως και εξουσίας του Ιησού. Προτιμά όμως την ατιμία και καταισχύνη του Σταυρού. Και στους Ιουδαίους, που ζητούσαν σημείο, και στους Έλληνες, που ήθελαν φιλοσοφικές αποδείξεις, ο απ. Παύλος προβάλλει τον Εσταυρωμένο. «Ημείς δε κηρύσσομεν Χριστόν εσταυρωμένον, Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρίαν, αυτοίς δε τοις κλητοίς Ιουδαίοις τε και Έλλησι, Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν» (Α΄  Κορ. α΄, 23-24). Αυτή είναι και η διδασκαλία της Εκκλησίας. Εσταυρωμένο θέλει να Τον γνωρίζομε, να Τον πιστεύουμε. Έτσι γυμνό, άτιμο, πληγωμένο, νεκρό τον Κύριο της δόξης. Γιατί; Διότι:

Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2011

Οι τελευταίες ημέρες της Σμύρνης

Η απερίγραπτη συμφορά της Σμύρνης θα μπορούσε, αν όχι να είχε αποφευχθεί, τουλάχιστον να είχε περιορισθεί, αν δεν είχε υπεισέλθει ένας διπλός παράγοντας αυταπάτης: η εμπιστοσύνη των Δυνάμεων στους Τούρκους και η εμπιστοσύνη των Χριστιανών της Ανατολής στις Μεγάλες Δυνάμεις. Οι προξενικοί αντιπρόσωποι οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν νεοφερμένοι και αδαείς στην τουρκική νοοτροπία, δε θεωρούσαν τους νικητές ικανούς για θηριωδίες και αντιμετώπιζαν ως μικρόψυχους απαισιόδοξους εκείνους που τους προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο.
.....................................
Ο χριστιανικός πληθυσμός ένιωθε ήσυχος για την τύχη του, καθώς έβλεπε τους πάνοπλους Συμμάχους στο λιμάνι. Όλες οι σκέψεις τους συνοψίζονται σ' ένα απόσπασμα κάποιας επιστολής που είχε γράψει μια Γαλλίδα της Σμύρνης και είχε δημοσιευθεί στη Revue du Christianisme Social (Νοέμβριος 1922):
"Είχαμε πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στους Ευρωπαίους τα πολεμικά τους πλοία ήταν κοντά μας, στις παραλίες μας. Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πως οι Ευρωπαίοι θα άφηναν αυτούς τους βάρβαρους να κάνουν ό,τι έκαναν".
.......................................
Το φράγμα που θα προκαλούσαν μερικοί κανονιοβολισμοί στους δρόμους προς τη Σμύρνη, το οποίο θα σταματούσε την έλευση και άλλων Τούρκων, ο περιορισμός (με μια δυναμική απόβαση) των αδύναμων τουρκικών δυνάμεων που βρίσκονταν ήδη στην πόλη, θα είχαν αποκαταστήσει πάραυτα την τάξη και θα είχαν σώσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Η επιβίβαση των Χριστιανών στα πλοία θα είχε γίνει χωρίς πανικό, χωρίς λεηλασίες και σφαγές.
Οι Τούρκοι δε θα είχαν  καταφέρει να οδηγήσουν όλο τον ανδρικό πληθυσμό αιχμάλωτο - ένας Θεός ξέρει πού - δημιουργώντας ένα αξιοθρήνητο κοπάδι ενός εκατομμυρίου και πλέον όντων, ανήμπορων να επιζήσουν, και η Σμύρνη θα ήταν ακόμα όρθια.
Αλλά οι εκ των υστέρων υποθέσεις είναι χωρίς ενδιαφέρον. Δε θέλησαν. Δεν τόλμησαν. Η Σμύρνη δεν υπάρχει πια. Αυτή είναι η ουσία.

Rene Puaux
Οι τελευταίες ημέρες της Σμύρνης
Εκδόσεις ΙΣΤΟΡΗΤΗΣ 1993


Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011

"Η ιστορία φυλλορροεί"


Ένας Πολιτικός παραδίδει μαθήματα!


Ο ιδιαίτερος και ξεχωριστός τίτλος του σημερινού άρθρου δεν ανήκει σε μένα. Βρίσκεται στις σελίδες ενός επίκαιρου για την εποχή μας βιβλίου, που έχει γραφεί πριν από εξήντα περίπου χρόνια από τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο –έναν από τους μεγαλύτερους πολιτικούς στοχαστές και φιλοσόφους του 20ου αιώνα –με τίτλο «Ο Χριστιανισμός και η εποχή μας». Ο ίδιος ο πολυτάλαντος συγγραφέας στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου δήλωνε ότι κανένα βιβλίο του δεν είναι τόσο δικό του όσο είναι αυτό. Ελάτε να δούμε όμως μέσα από το προσωπικό ύφος και τον ευθύ λόγο του μεγάλου Έλληνα στοχαστή, τι εξομολογούνταν στον πρόλογο του βιβλίου του:
«Έχω γράψει πολλά στη ζωή μου. Χιλιάδες είναι οι τυπωμένες σελίδες που έχουν συνδεθεί με τ’ όνομά μου. Γιατί, τάχα, αισθάνθηκα την ανάγκη, προλογίζοντας ειδικά το βιβλίο μου τούτο, να μιλήσω με τρόπο εξομολογητικό; Ίσως, γιατί κανένα βιβλίο μου δεν είναι, τόσο δικό μου όσο είναι αυτό. Ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, ο πόνος, η πίστη – είναι, τάχα, όλα αυτά «δικά μου»; Ναι, είναι πολύ δικά μου, περισσότερο απ’ όλα τα θέματα που έχω πραγματευθεί ως τώρα. Είναι δικά μου και είναι ολονών, γι’ αυτό, ακριβώς, είναι και πολύ δικά μου. Για πρώτη φορά μετράω την εποχή μου –αλλά και το παρελθόν και το μέλλον– με μέτρα τόσο μεγάλα όπως είναι ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, ο πόνος, η πίστη. Τα μέτρα αυτά είναι σχεδόν ασύλληπτα. Πώς τόλμησα να τα χρησιμοποιήσω για να μετρήσω μ’ αυτά την εποχή μου; Δεν έχω το αίσθημα ότι χρειάστηκε τόλμη για να το κάμω. Ήταν χρέος μου, ένα απλό και αυτονόητο χρέος, να χρησιμοποιήσω τα πιο μεγάλα μέτρα που υπάρχουν στον κόσμο. Με τι να μετρούσα τον άνθρωπο, αν δεν τον μετρούσα με τον Ιησού; Με τι να μετρούσα τη γνώση και τα γνωστά, αν δεν τα μετρούσα με το άγνωστο και με την πίστη; Αλλά και αν υποτεθεί ότι χρειαζόταν ιδιαίτερη τόλμη για να κάμω, ό,τι έκαμα, την τόλμη αυτή θα τη γεννούσε μέσα μου η έντονη συνείδηση της παιδαγωγικής αποστολής μου.»

Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2011

Γενέσιο της Θεοτόκου

Κατά τον εικονογραφικό τύπο του Γενεσίου της Θεοτόκου, παριστάνεται η Αγ. Άννα  -προχωρημένη στην ηλικία- ξαπλωμένη σε κλίνη και γύρω της παραστέκουν οι γυναίκες που τη βοήθησαν στη γέννα, ενώ πιο πέρα ζωγραφίζεται το λουτρό του βρέφους. Σε πολλές παραστάσεις του Γενεσίου, πίσω απ' αυτήν την πρώτη σκηνή απεικονίζονται οι γονείς της Παναγίας, πρώτα προσευχόμενοι -ο αγ. Ιωακείμ σε έρημο κήπο και η αγ. Άννα μέσα σε οικία- για να τονισθεί ότι η Παναγία υπήρξε δώρο του Θεού στη μεγάλης ηλικίας και στείρα μητέρας της, κι ύστερα απεικονίζονται αγκαλιασμένοι μέσα σε δώμα, για να τονισθεί ότι η γέννησή της υπήρξε αποτέλεσμα της φυσικής σαρκικής συνάφειας των γονέων της και δεν ήταν "υπέρ φύσιν" όπως η εξ Αγίου Πνεύματος Γέννηση του Χριστού.
Βυζαντινή ζωγραφική θεωρία, Νινέττα Βολουδάκη
Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1995

Ο κύκλος που έκλεισε ξανά...



Το καλοκαίρι πέρασε και, για άλλη μια φορά, ολοκληρώθηκε ο κύκλος των εποχών. Φαινομενικά, όλα μοιάζουν ίδια κι ο σύγχρονος άνθρωπος έχει πάψει πια να δίνει σημασία σε κάποιες ασήμαντες –κατά τη γνώμη του– λεπτομέρειες. Η δική μας η ζωή έχει βασικά δύο άξονες: διακοπές–δουλειά, δουλειά–διακοπές. Όταν φτάνει η τελευταία μέρα των διακοπών, μετράμε τον καιρό που μας μένει για τις επόμενες. Ακόμη κι η πανσέληνος κατάντησε να μας φαντάζει τόσο παράξενη, που ανοίγουμε τους αρχαιολογικούς χώρους και ταράζουμε τη σιωπή της με τις φιέστες μας. Έτσι χάσαμε τη σημασία του κύκλου των καιρών, χάσαμε πράγματα πολύτιμα, που δεν θα βρεθούν ποτέ πια.

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

Αγάπη και πέρα από το Θάνατο


Πηγαίνω σ’ ένα ανώτερο Πνευματικό Ίδρυμα να χαιρετίσω το φίλο μου Χ...
Είναι ένας χαρωπός ασπρομάλλης, κι’ αξιοσέβαστος κύριος που φθάνει πλειά στα 70 χρόνια. «Καλά που ήλθες μου λέγει γιατί το απόγευμα φεύγω για την νήσο Κ... πάω να κάμω το ετήσιο μνημόσυνο της γυναίκας μου». Ο εκλεκτός άνθρωπος μου είχε μιλήσει άλλη φορά για την εξαίρετη σύντροφο της ζωής του που, αφ’ ότου την πήρε, ήταν σχεδόν άρρωστη πάντα και του πέθανε ενωρίς και χωρίς να του αφήση παιδιά. Πάνε πολλά χρόνια από τότε. Κι’ όμως μένει πιστός στη μνήμη και την αγάπη της. Μερικές μέρες από τις διακοπές του τις περνά στο Κολλέγιο που πέρασε μαθήτρια η γυναίκα του και κάθε χρόνο στο μήνα που πέθανε παίρνει άδεια από την υπηρεσία του και ταξιδεύει μακρυά για να πάη να κάμη μνημόσυνο και να σκορπίση λουλούδια στον τάφο της.