Ένας Πολιτικός παραδίδει μαθήματα!
Ο ιδιαίτερος και ξεχωριστός τίτλος του σημερινού άρθρου δεν ανήκει σε μένα. Βρίσκεται στις σελίδες ενός επίκαιρου για την εποχή μας βιβλίου, που έχει γραφεί πριν από εξήντα περίπου χρόνια από τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο –έναν από τους μεγαλύτερους πολιτικούς στοχαστές και φιλοσόφους του 20ου αιώνα –με τίτλο «Ο Χριστιανισμός και η εποχή μας». Ο ίδιος ο πολυτάλαντος συγγραφέας στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου δήλωνε ότι κανένα βιβλίο του δεν είναι τόσο δικό του όσο είναι αυτό. Ελάτε να δούμε όμως μέσα από το προσωπικό ύφος και τον ευθύ λόγο του μεγάλου Έλληνα στοχαστή, τι εξομολογούνταν στον πρόλογο του βιβλίου του:
«Έχω γράψει πολλά στη ζωή μου. Χιλιάδες είναι οι τυπωμένες σελίδες που έχουν συνδεθεί με τ’ όνομά μου. Γιατί, τάχα, αισθάνθηκα την ανάγκη, προλογίζοντας ειδικά το βιβλίο μου τούτο, να μιλήσω με τρόπο εξομολογητικό; Ίσως, γιατί κανένα βιβλίο μου δεν είναι, τόσο δικό μου όσο είναι αυτό. Ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, ο πόνος, η πίστη – είναι, τάχα, όλα αυτά «δικά μου»; Ναι, είναι πολύ δικά μου, περισσότερο απ’ όλα τα θέματα που έχω πραγματευθεί ως τώρα. Είναι δικά μου και είναι ολονών, γι’ αυτό, ακριβώς, είναι και πολύ δικά μου. Για πρώτη φορά μετράω την εποχή μου –αλλά και το παρελθόν και το μέλλον– με μέτρα τόσο μεγάλα όπως είναι ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, ο πόνος, η πίστη. Τα μέτρα αυτά είναι σχεδόν ασύλληπτα. Πώς τόλμησα να τα χρησιμοποιήσω για να μετρήσω μ’ αυτά την εποχή μου; Δεν έχω το αίσθημα ότι χρειάστηκε τόλμη για να το κάμω. Ήταν χρέος μου, ένα απλό και αυτονόητο χρέος, να χρησιμοποιήσω τα πιο μεγάλα μέτρα που υπάρχουν στον κόσμο. Με τι να μετρούσα τον άνθρωπο, αν δεν τον μετρούσα με τον Ιησού; Με τι να μετρούσα τη γνώση και τα γνωστά, αν δεν τα μετρούσα με το άγνωστο και με την πίστη; Αλλά και αν υποτεθεί ότι χρειαζόταν ιδιαίτερη τόλμη για να κάμω, ό,τι έκαμα, την τόλμη αυτή θα τη γεννούσε μέσα μου η έντονη συνείδηση της παιδαγωγικής αποστολής μου.»
«Το βιβλίο τούτο τόγραψα ως παιδαγωγός και ως πολιτικός, αλλά και ως άνθρωπος που εξομολογείται τις αγωνίες του, τα βαρειά του προαισθήματα. Δε θα είχα το δικαίωμα να είμαι πολιτικός και παιδαγωγός, αν δεν είχα αγωνίες. Αλλά δε θα είχα και το δικαίωμα να εκφράσω τις αγωνίες και τα βαρειά μου προαισθήματα, αν δεν αισθανόμουνα τη δύναμη, ως παιδαγωγός και ως πολιτικός, να δείξω το δρόμο που κάνει τις αγωνίες ηθικά γόνιμες και τα βαρειά προαισθήματα σωτήρια. Όποιος έχει αγωνίες, χωρίς να μπορεί να δείξει στους άλλους το δρόμο που τις κάνει ηθικά γόνιμες, ας κλεισθεί στο δωμάτιό του και ας σιωπήσει. Όποιος, πάλι, είναι πολιτικός χωρίς να έχει αγωνίες, ας πάει στο κοινοβούλιο να βγάζει λόγους. Το βιβλίο τούτο, δε θα τόγραφα, αν δεν ένοιωθα τον εαυτό μου κυριευμένο από μεγάλες αγωνίες, αλλά και από τη θέληση να τις αντιμετωπίσω!».
«Οι μέρες μας είναι δύσκολες. Η ιστορία φυλλορροεί. Ποτέ δεν είχαν τόσο γυμνωθεί τα δέντρα της. Κάποια πολύ μεγάλα γεγονότα σημειώνονται ή πλησιάζουν. Γεγονότα τέτοια, που για την υποδοχή τους πρέπει νάναι οι άνθρωποι πολύ προετοιμασμένοι. Και φοβούμαι, ότι ποτέ δεν ήταν η ψυχή του ανθρώπου τόσο απροετοίμαστη, όσο είναι στις μέρες μας… Στην εποχή μας κλονίσθηκαν όλα… Η ψυχή των ανθρώπων έχει πολύ αδειάσει. Οι πιστοί είναι λίγοι. Κι’ αυτή η πίστη των πιστών είναι, επίσης, λίγη… Και το μεταφυσικό κενό εκτείνεται και εντείνεται τη στιγμή, που προμηνύονται οι πιο μεγάλες εξελίξεις, ίσως και οι πιο μεγάλες ανθρώπινες δοκιμασίες, στην ιστορία του κόσμου. Τα προμηνύματα είναι, πραγματικά, πολύ βαρειά. Δεν υπάρχουν μόνο προμηνύματα. Έχουν αρχίσει τα μεγάλα γεγονότα. Και η ψυχή των ανθρώπων είναι απροετοίμαστη. Είναι αδειανή. Πώς θ’ ανθέξει στα γεγονότα που έρχονται ή που άρχισαν να σημειώνονται;».
Παρά το γεγονός ότι δε μας βρίσκουν σύμφωνους όλες οι απόψεις που εκφράζει ο αείμνηστος ακαδημαϊκός στο ανωτέρω πόνημά του, εντούτοις δεν μπορούμε παρά να μην εκφράσουμε το θαυμασμό μας για την αγωνία και τον προβληματισμό που διακατέχει την ύπαρξή του για τις ψυχές των ανθρώπων. Είναι απορίας άξιο, ιδιαίτερα στη σημερινή μας εποχή που οι πολιτικοί φαίνεται να έχουν αποκοπεί από τα νάματα της Ορθοδοξίας, που ένας πολιτικός προβληματίζεται και αγωνιά. Δεν δημοκοπεί, ούτε δημαγωγεί, αλλά διακατέχεται από πόνο ψυχής, επειδή οι άνθρωποι είναι απροετοίμαστοι και ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τα μεγάλα γεγονότα που έχουν αρχίσει να σημειώνονται. Ο μεστός λόγος του και το εξομολογητικό ύφος των γραφομένων του μας εκπλήσσει.
Στη νεώτερη Ελληνική πολιτική ιστορία σπανίως θα βρούμε πολιτικούς γαλουχημένους στα νάματα της Ορθοδοξίας. Ο κατακερματισμένος και διψασμένος για αλήθεια σύγχρονος άνθρωπος μέσα από την προσωπική του εμπειρία, καθώς και μέσα από τη μελέτη της ιστορίας δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει ότι όλοι σχεδόν οι Έλληνες πολιτικοί μετά τον Ιωάννη Καποδίστρια ήταν άνθρωποι που διακατέχονταν από κοσμικό πνεύμα, χωρίς πνευματικές αναζητήσεις, ενώ πολλοί από αυτούς πολέμησαν φανερά και λυσσαλέα την Εκκλησία και την Ορθοδοξία.
Η εποχή μας, περισσότερο από ποτέ, χαρακτηρίζεται από έλλειψη προτύπων και αξιών. Ο κόσμος μας μαστίζεται από την εγκληματικότητα, από την τρομοκρατία, από την ανασφάλεια, από την κατάργηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από πείνα, από αρρώστιες. Το ερώτημα του μεγάλου στοχαστή του προηγούμενου αιώνα πάντα επίκαιρο: «πώς η ψυχή των ανθρώπων, που είναι απροετοίμαστη και αδειανή θα αντέξει τα γεγονότα που έρχονται ή που έχουν αρχίσει να σημειώνονται;». Η απάντηση έρχεται από τους λόγους του Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη: «Η εποχή μας είναι σαν την εποχή του Χριστού. Και τότε ο κόσμος είχε φθάσει σε μία αθλία κατάσταση. Ο Θεός, όμως μας λυπήθηκε. Και τώρα δεν πρέπει ν' απελπιζόμαστε. Βλέπω μέσα από τη συμφορά να εμφανίζεται κάποιος πολύ σπουδαίος άνθρωπος του Θεού, ο οποίος θα συνεγείρει και θα ενώσει τον κόσμο προς το καλό».
Με τις ευχές του Γέροντα…
Ιωάννης Χαραλάμπης
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2011
Τεύχος 110-111
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου